Klauzule umowne dla dużych przedsiębiorców przy transakcjach handlowych

Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych nakłada na dużego przedsiębiorca, który jest dłużnikiem obowiązek przekazania drugiej stronie transakcji oświadczenia o posiadania statusu dużego przedsiębiorcy. Forma takiego oświadczenia powinna być tożsama z formą, w jakiej transakcja handlowa została zawarta, a składanie powyższego oświadczenia powinno nastąpić najpóźniej w momencie zawarcia transakcji handlowej (czyli np. zapis w umowie).

Dużym przedsiębiorcą, tj. przedsiębiorcą innym aniżeli mikro, mały lub średni w rozumieniu Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu jest przedsiębiorca: który na podstawie danych odnoszących się do ostatniego zatwierdzonego okresu obrachunkowego i obliczanych w skali roku spełnia jedno z poniższych kryteriów:

– zatrudnia 250 lub więcej pracowników,

– zatrudnia mniej niż 250 pracowników ale suma bilansowa przedsiębiorcy przekracza równowartość w złotych polskich 43 miliony EUR i łączny roczny obrót przekracza równowartość w złotych polskich kwotę 50 milionów EUR

– którego 25% lub więcej kapitału lub praw do głosowania na zgromadzeniu wspólników lub akcjonariuszy, kontrolowane jest bezpośrednio lub pośrednio, wspólnie lub indywidualnie przez jeden lub kilka podmiotów publicznych (poza szczególnymi sytuacjami).

Jeśli duży przedsiębiorca, który jest stroną transakcji nie złoży odpowiedniego oświadczenia bądź złoży oświadczenie niezgodne ze stanem rzeczywistym, wówczas podlega karze grzywny (art. 13za. ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniach w transakcjach handlowych).

Przepisy weszły w życie z dniem 1 stycznia 2020 r., więc od tego momentu należy je stosować we wszystkich transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca. Powyższe przepisy dla wierzyciela, będącego mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą bądź średnim przedsiębiorcą mają charakter zabezpieczający przed zatorami płatniczymi w transakcjach handlowych z dużymi przedsiębiorcami.
Sama ustawa określa szczególne uprawnienia wierzyciela i obowiązki dłużnika w związku z terminami zapłaty w transakcjach handlowych, skutki niewykonania takich obowiązków oraz postępowanie w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych. „Dłużnika” z art. 4c powyżej należy więc rozumieć jako dłużnika, który ma coś „zapłacić”, a nie np. dłużnika, który ma coś dostarczyć / wykonać.