Ramy prawne polityki spójności 2014 – 2020

W dniu 17 grudnia 2013 r. został ostatecznie zakończony w UE proces legislacyjny, którego celem było ustanowienie nowych unijnych regulacji prawnych mających dotyczyć zasad programowania, finansowania i realizacji unijnej polityki spójności w latach 2014-2020. Mianowicie, w dniu 17 grudnia 2013 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła finalnie szereg rozporządzeń unijnych dotyczących tej właśnie problematyki (rozporządzenia te ustanowiono na wniosek Komisji Europejskiej oraz po uprzednim rozpatrzeniu i przyjęciu projektów tych rozporządzeń przez Parlament Europejski), przy czym rozporządzenia te zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 20 grudnia 2013 r. (L 347) i ? zgodnie z zawartymi w tych rozporządzeniach przepisami końcowymi ? weszły w życie następnego dnia, czyli w dniu 21 grudnia 2013 r. Tymi nowymi rozporządzeniami unijnymi dotyczącymi polityki spójności na lata 2014-2020 są w szczególności:

  1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 z dnia 17 grudnia 2013 w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu ?Europejska współpraca terytorialna? (Dz. Urz. UE 2013, L 347/259);

  2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1300/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1084/2006 (Dz. Urz. UE 2013, L 347/281);

  3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu ?Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia? oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 (Dz. Urz. UE 2013, L 347/289);

  4. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE 2013, L 347/320);

  5. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006 (Dz. Urz. UE 2013, L 347/470);

  6. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz. Urz. UE 2013, L 347/487).

  7. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) w celu doprecyzowania, uproszczenia i usprawnienia procesu tworzenia takich ugrupowań oraz ich funkcjonowania

  8. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008

Nowy system funduszy europejskich w swoich założeniach opiera się głównie na trzech dokumentach, przygotowanych przez Komisję Europejską. Są to: Strategia Europa 2020, Rozporządzenia oraz Wspólne Ramy Strategiczne. Dokumenty te wskazują na Unijne cele do zrealizowania w perspektywie 2014-2020 oraz sposoby i mechanizmy ich wdrażania poprzez system funduszy europejskich. Strategia Europa 2020 mówi o priorytetach i wskaźnikach realizacji celów strategicznych, Rozporządzenia i Wspólne Ramy mówią o tym które z tych priorytetów będą finansowane z funduszy oraz jakimi metodami można je implementować. Polska ze względu na Unijne dyrektywy również musi tworzyć dokumenty strategiczne zawierające plany rozwoju kraju, które powinny być spójne ze strategiami Komisji Europejskiej. Takimi dokumentami planistycznymi są Krajowe Programy Reform. Dodatkowo, niejako równolegle, tworzone są długookresowe dokumenty horyzontalne : długo i średniookresowa strategia rozwoju kraju, które swym zakresem tematycznym obejmują najistotniejsze kwestie rozwoju gospodarczego i społecznego kraju, również w ujęciu regionalnym, opierając je na strategii Europa 2020.

U podstaw strategii Europa 2020, będącego podstawą dla przyszłej polityki spójności UE, leżą trzy następujące priorytety:

  1. rozwój inteligentny – rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji;

  2. rozwój zrównoważony – wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej;

  3. rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną.

 

Polityce spójności wyznaczono 2 cele:

– Inwestycje w rozwój gospodarczy i wzrost zatrudnienia,

– Europejska współpraca terytorialna.