Pojęcie „usługi społeczeństwa informacyjnego”

Ciekawy wyrok w zakresie zdefiniowania zakresu pojęcia „usługa społeczeństwa informacyjnego” wydał Trybunał Sprawiedliwości UE w dniu 19 grudnia 2019 r.(C-390/18).

Zgodnie z tym wyrokiem, usługę pośrednictwa, która polega na umożliwieniu, za wynagrodzeniem, nawiązania za pośrednictwem platformy elektronicznej kontaktu pomiędzy potencjalnymi najemcami a wynajmującymi (będącymi bądź niebędącymi przedsiębiorcami) oferującymi usługę krótkoterminowego zakwaterowania, czemu towarzyszy świadczenie również szeregu usług dodatkowych w stosunku do tej usługi pośrednictwa, należy zakwalifikować jako „usługę społeczeństwa informacyjnego” objętą zakresem stosowania dyrektywy 2000/31 w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego. Dyrektywę tę należy interpretować w ten sposób, że jednostka może w ramach postępowania karnego obejmującego powództwo adhezyjne sprzeciwić się stosowaniu wobec niej przepisów państwa członkowskiego ograniczających swobodny przepływ świadczonej przez nią z innego państwa członkowskiego usługi społeczeństwa informacyjnego, jeżeli wspomniane przepisy nie zostały notyfikowane zgodnie z przywołanym przepisem dyrektywy.

Orzeczenie to ma istotny wpływ na planowanie działalności w obszarze e-commerce, szczególnie z perspektywy obowiązków regulacyjnych.

W tej sprawie konkluzją sądu było to, że Francja nie może wymagać od Airbnb posiadania licencji zawodowej pośrednika w obrocie nieruchomościami, ponieważ nie notyfikowała tego wymogu Komisji zgodnie z dyrektywą o handlu elektronicznym. We Francji przeciwko Airbnb Ireland wniesiona została przez Association pour un hébergement et un tourisme professionnel (stowarzyszenie na rzecz zakwaterowania i turystyki zawodowej) skarga, której towarzyszyło wytoczenie powództwa adhezyjnego (powództwo cywilne o odszkodowanie w ramach postępowania karnego). Zdaniem stowarzyszenia, Airbnb Ireland wykonuje działalność pośrednika w obrocie nieruchomościami, mimo iż nie posiada licencji zawodowej (co narusza przepisy prawodawstwa francuskiego). Airbnb Ireland z kolei zakwestionowała te zarzuty podnosząc, że dyrektywa 2000/31 stoi stoi na przeszkodzie temu uregulowaniu francuskiemu.

Trybunał uznał, że usługa pośrednictwa, taka jak świadczona przez Airbnb Ireland, jest usługą odrębną od usługi zakwaterowania i dlatego należy ją uznać za „usługę społeczeństwa informacyjnego” (celem tej usługi jest nie tyle natychmiastowe wykonanie usługi zakwaterowania, ale raczej zapewnienie narzędzia umożliwiającego zaprezentowanie i wyszukiwanie przeznaczonych na wynajem miejsc zakwaterowania, ułatwiającego zawieranie przyszłych umów najmu, co więcej usługa pośrednictwa taka jak świadczona przez Airbnb Ireland nie jest w żaden sposób niezbędna dla świadczenia usług zakwaterowania, ponieważ najemcy i wynajmujący dysponują w tym celu wieloma innymi kanałami, z których niektóre funkcjonują od dłuższego czasu).

Dzięki takiej kwalifikacji Trybunał mógł uznać, iż Airbnb może sprzeciwić się stosowaniu wobec niej ustawy ograniczającej swobodny przepływ usług społeczeństwa informacyjnego świadczonych przez podmiot z innego państwa członkowskiego, gdyż nie została ona notyfikowana zgodnie z przepisami UE dotyczącymi usług społeczeństwa informacyjnego.