Unijny Kodeks Celny i Dane Osobowe Unii Europejskiej na nowych zasadach

W ostatnich dniach warto poświęcić chwilę uwagi dwóm kompleksowym regulacjom prawa unijnego.
Pierwsza z nich – Unijny Kodeks Celny – wprowadzona została w drodze rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r., które weszło w życie już 30 października 2013 r., ale większość nowych regulacji stosuje się dopiero od 1 maja 2016 r.  Unijny Kodeks Celny funkcjonuje w pakiecie z dwoma rozporządzeniami: rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2015/2447 z dnia 24 listopada 2015 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów Unijnego Kodeksu Celnego oraz rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2015/2446 z dnia 28 lipca 2015 r. uzupełniającym Unijny Kodeks Celny w odniesieniu do szczegółowych zasad dotyczących niektórych przepisów tego aktu.

Co ważne, cały pakiet, czyli Unijny Kodeks Celny oraz rozporządzenie wykonawcze i delegowane stosowane są w całości i bezpośrednio  we wszystkich państwach członkowskich od 1 maja 2016 r. Jednocześnie z tym dniem uchylony został obowiązujący dotychczas Wspólnotowy Kodeks Celny ustanowiony rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r., a także funkcjonujące na jego podstawie akty wykonawcze.
Głównym założeniem nowej regulacji było ujednolicenie prawa celnego. Wprowadziła ona także szereg zmian, wśród których wymieć można:
– wymiana i przechowywanie wszelkich informacji między organami celnymi oraz między przedsiębiorcami a organami celnymi ma odbywać się za pomocą technik elektronicznego przetwarzania danych – inne środki mogą być stosowane przejściowo, gdy nie zostały jeszcze wdrożone odpowiednie systemy teleinformatyczne niezbędne do stosowania przepisów Unijnego Kodeksu Cywilnego, ale tylko do dnia 31 grudnia 2020 r.,
– zniesienie dotychczasowego podziału na przeznaczenia celne i procedury celne – wszystkie dotychczasowe przeznaczenia celne stają się procedurami celnymi za wyjątkiem powrotnego wywozu i czasowego składowania,
– wprowadzenie wymogu złożenia zabezpieczenia w celu ubiegania się o pozwolenie na prowadzenie magazynu czasowego składowania oraz składu celnego,
– nowa systematyka składów celnych, wprowadzenie podziału na publiczne i prywatne składy celne,
– uszczegółowienie trybu i zasad wydawania decyzji dotyczących stosowania przepisów prawa celnego,
– kryteria dla uzyskania statusu AEO uzupełniono o brak poważnego naruszenia lub powtarzających się naruszeń przepisów podatkowych, w tym brak skazania za poważne przestępstwo karne związane z działalnością gospodarczą wnioskodawcy, a w przypadku ubiegania się przez AEO o upoważnienie umożliwiającego stosowanie uproszczeń celnych wprowadzono wymóg spełnienia praktycznych standardów w zakresie kompetencji lub kwalifikacji zawodowych bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością,
– zastąpienie procedury uproszczonej „w miejscu” pozwoleniem na wpis do rejestru zgłaszającego,
– pojawienie się odrębnego przepisu poświęconego traktowaniu  rabatów  w  związku  z  ustalaniem  wartości  celnej.
Należy również uspokoić, iż pozwolenia wydane na czas nieokreślony na gruncie „starych” przepisów, po 1 maja 2016 r. zachowują swoją ważność do czasu dokonania ich ponownej oceny przez organ celny, która powinna nastąpić najpóźniej do 1 maja 2019 r. Pozwolenia wydane na czas określony obowiązują natomiast do czasu ich wygaśnięcia albo do 1 maja 2019 r.  – w zależności od tego, co nastąpi szybciej.

Druga z kompleksowych regulacji prawa unijnego, której warto poświęcić chwilę uwagi, dotyczy ochrony danych osobowych, ale o niej przy okazji kolejnego wpisu.

Agnieszka Wrzeszcz – Prawnik

Rafał Malujda – Kancelaria Radcy Prawnego